Son yıllarda özellikle kadınlarda görülen hastalıklardan biri olan Haşimato Tiroidi otoimmün bir hastalıktır. Kişinin kendi koruma mekanizması, tiroid dokusunu bir yabancı olarak görüp vücut tiroid dokusunu yok etmeye çalışır. Bu hastalıkta vücut tiroit bezini yok etmek için çok miktarda anti-TPO antikoru ve anti-tiroglobulin antikoru üretir. Bu antikorlar tiroit bezine bağlanarak tiroit hücrelerini harap eder. Bu arada tiroit bezine birçok iltihap hücresi birikir. İltihap, tiroit hücrelerini tahrip eder. Böylece tiroit hormonu zamanla azalmaya başlar. Tiroit bezinin küçülmesiyle ortaya hormon yetmezliği çıkar. İlk dönemde hastada ufak bir guatr ve kanda anti-TPO antikor yüksekliği varken TSH, T3 ve T4 hormonları normaldir. Daha sonra zaman içinde hastalık ilerledikçe önce başlangıç halinde tiroit yetmezliği (sadece TSH yüksek, T3 ve T4 normal), sonra tam tiroit yetmezliği (TSH yüksek, T3 ve T4 düşük) gelişir. Bu hastalıkta başta tiroid de ufak bir guatr (büyüme), daha sonra zamanla harabiyet nedeniyle küçülme görülür.
Haşimato Nedenleri ve Risk Faktörleri
Özellikle kadınlarda daha sık görülmektedir. Genetik yatkınlık risk faktörleri arasındadır. Haşimato ailenin diğer üyelerinde sıklıkla ortaya çıkar. Genç ve orta yaş grubunda daha sık görülür ama her yaşta da ortaya çıkabilir. Çocuklarda da görülmesi mümkündür. Erkeklerde daha seyrek olmakla beraber, erkeklerdeki tiroit hormon yetmezliği sebeplerinin ilk sıralarındadır. Gebe veya gebelik planlayan kadınlar, tekrarlayan düşük ve ölü doğum hikayesi olanlarda haşimato araştırılmalıdır.
Haşimato Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
En belirgin haşimato belirtileri ise şöyledir;
- Sıklıkla kilo alma
- Cilt kuruluğu
- Kolay üşüme
- Saç dökülmesi
- Kansızlık
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Duygusal değişimler
- Kabızlık
Haşimato hastalığında beslenme nasıl olmalıdır?
- En çok konuşulan konulardan biri tuz konusudur. İyotsuz tuz kullanmalıdır. Ama gebelik düşünen bir anne adayı endokrinoloji hekimi ile konuşup gerekirse iyotlu tuz kullanması önerilebilir.
- Tiroid ilacınızı aç karnınıza alınız. En az yarım saat hiçbir şey tüketmeyin.
- Selenyum tiroid hastaları için önemlidir. Selenyumdan zengin besinler tüketin. Bunlar ise deniz ürünleri, ceviz, fındık, badem, antepfıstığı, yer fıstığı, tahin, susam, kaju, kırmızı ve tavuk etidir. Selenyum desteğini gerekli tahliller yapılmadan ve hekiminiz önermeden almayınız.
- Çoğunlukla kilo artışı olduğu için beslenme konusunda dikkatli olmanız gerekir. Sağlıklı besinleri tercih ederek kilo kontrolünü sağlayabilirsiniz.
- Hamur işleri ve beyaz undan yapılan besinleri mümkün olduğunca tüketmeyin veya çok az tüketin.
- Sağlıklı karbonhidratları tercih edin. Glisemik indeksi düşük olan karbonhidratları tüketin. Tam tahıllı undan yapılan ekmek, posa içeriği yüksek olan sebzeler, kuru baklagiller gibi besinleri tüketmek hem daha sağlıklı hem de iştah kontrolünde etkilidir.
- Ödem şikayeti fazladır. Bu yüzden günlük su tüketiminizi en az 1,5-2 litre civarında tutun.
- Magnezyum ve çinko eksiği varsa giderilmelidir.
- D vitamini düzeyini düzenli kontrol ettirmeniz gerekir. Eksikliğinde hekiminizin önerdiği D vitamini takviyesi kullanın.
- Kabızlık problemi görüldüğü için kefir ve yoğurt gibi probiyotik içeren besinler tüketin.
- Kansızlık da sık görülen problemlerden biri olduğu için kırmızı et, yeşil yapraklı sebzeler, kuru üzüm, pekmez gibi besinleri düzenli tüketmeye özen gösterin.
- Siyah çay ve kahveyi fazla tüketiyorsanız, azaltın.
- Düzenli fiziksel aktivite çoğu hastalığın tedavisinde yer alır. Spor hem kilo kontrolünü sağlar hem de genel stresinizi azaltır.