Çay ve kahve tüketimi günlük beslenmemizde önemli bir yere sahiptir. O kadar günlük yaşantımıza yerleşmiştir ki, her öğün sonrası hatta her saat tüketilebilir. Çay ve kahvenin bir kalorisi yoktur. Ama içerisine eklenen şeker, süt ve krema eklenince kalorisi artar. İçerisindeki kafein size hem enerji ve dinçlik verirken, hem de mide salgısını uyararak sindirimi de kolaylaştırır. Daha hızlı düşünmenize ve hatırlama yeteneğinin artmasına yardımcı olur. Yani mental fonksiyonlarda daha iyi performans görülür.
Fakat fazla tüketildiğinde sağlığınız üzerinde negatif etkileri vardır;
- İdrara çıkışının artması: Kafein alımı arttıkça, sıvı atım miktarı da artmaktadır. Tabi bu durum, diüretik etki kafeinin miktarına bağlıdır Bu da vücudun sıvı dengesini bozabilir, ödem yapabilir.
- Baş ağrısı: Hem sıvı kaybına neden olması hem de uyarıcı etkisi ile baş ağrılarına sebep olur.
- Demir Emilimi: İçerisindeki tanenler, yediğiniz besinin demir emilimini engeller.
- Mide Rahatsızlıkları: Kahve, ülser ve gastrit gibi hastalıklara neden olmamaktadır ancak bu hastalıklara sahip kişilerde hastalığın ilerlemesine ve kötüleşmesine sebep olur. Çünkü mide, kahveden aldığı uyarılarla asit salgılamaktadır.
- Uyku düzensizliği: Uykusuzluk, uykuya dalmayı zorlaştırır ve uyku süresini azaltabilir.
- Duygu durumu: Gerginlik ve asabiyete sebep olabilir.
- Kemik kaybı: Çok fazla miktarda kahve tüketmek idrarla kalsiyum atımını arttırır.
- Kalp problemleri: Çarpıntı, düzensiz kalp atışları ve taşikardi gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Kafein, kan basıncında ani yükselmeye sebep olur. Kalp rahatsızlıklarına yatkın olan bireylerde kalp aritmisini arttırır.
- İnfertilite: Çay ve kahvenin içinde bulunan kafein, fazla tüketildiğinde doğurganlık oranında düşüş görülmektedir. Kafein, yumurtlama sürecini negatif biçimde etkiliyor.
Çay ve kahve tüketiminde önemli bir nokta daha vardır. Bu da çay ve kahvenin tüketildiği saatler. Yani siz demir içeren bir öğünle birlikte çay ve kahve içtiğinizde demir emilimini engellemiş oluyorsunuz. Örneğin, kahvaltıda yumurta gibi demir içeren bir besinle çay içmek demir emilimini engeller. Ya da kırmızı et tüketiminin hemen ardından içilen çay ve kahve tüketimi yine demir emilimini engeller. Kadınlarda, çocuklarda ve gençlerde demir çok önemlidir. Ülkemizde en çok görülen sorunlardan biri kansızlıktır. Yani, demir eksikliğine bağlı kansızlıktır. Bu yüzden demir içeren bir öğünle çay ve kahveyi mümkünse tüketmeyin. Öğünlerinizden 1 saat önce veya sonra çay ve kahve tüketebilirsiniz. Ayrıca demir emilimi daha iyi olsun istiyorsanız, öğün ile birlikte c vitamini içeren sebze veya meyve tüketmiş olursanız, demir emilimini daha iyi sağlamış olacaksınız. Örneğin kahvaltıda yumurta ile yeşillik tüketin. Yeşilliğin üstüne limon sıkabilirsiniz. Ya da c vitamini içeren kırmızı kapya biber tüketin. Kırmızı et tükettiğiniz öğünlerde bol limonlu yeşil salata tüketerek demir emilimini artırmış olacaksınız.